PARA QUE SERVEN OS LABERINTOS NOS PETROGLIFOS GALEGOS

PARA QUE SERVEN OS LABERINTOS NOS PETROGLIFOS GALEGOS

Por unha desas casualidades da vida, hoxe o Facebook amosoume unha publicación que o ínclito André Pena Granha publicou fai xa catro anos, co rimbombante titulo PARA QUE SERVEM OS LABIRINTOS NOS PETRÓGLIFOS GALEGOS que non me resisto a copiar nunha especie de recensión, que agardo non lle moleste demasiado o seu autor.

“O último cavalo em sair do Além leva um labirinto para proteger os cavaleiros no retorno do Outro Mundo, nesta particular versão etrusca [no oinochoe de Tagliatella] do tema da Caça Selvagem por mim identificada [os Etruscos são vizinhos dos Celtas], o labirinto sela aqui a porta de entrada e saída ilhando ambos os dous Mundos. Esta é ao meu modo de ver a função dos labirintos nos petróglifos galegos e atlânticos. "Um anão trás assistir às vodas do rei Herla convida-o logo às suas próprias vodas dentro do seu reino, uma caverna. Cobertos de agasalhos, Herla e o seu séquito despedem do anão que lhes entrega um pequeno cão e pede-lhes que enquanto não salte o animal não ponham pé a terra baixo a luz do sol. O cão não salta jamais [conserten no pequeno cão sentado na grupa do cavalo no desenvolvimento do motivo decorativo central do copo etrusco, a esquerda] e Herla prossegue os seus turnos aloucados com os seus homens, e com esta tropa fantástica que se chama Herlatingui (De nuguis curialium I, 11) “, seguida como é habitual en él de unha autocita para demostrar a sua auctoritas que non aporta nada o que escribe.

Ilustra o seu escrito coa reproducción parcial e interesada do gravado en unha xerra para servir o viño (oinochoe) etrusca coa que encabezo este escrito.

Trátase de un oinochoe de boca trilobulada coa asa pronunciada e unha decoración pintada sobre fondo claro. O seu estilo remitenos a producción etrusco-corintia dos Vasos Policromados, con unha datación entre o 630 e 600 a.de C.

Na actualidade conservase no Palazzo dei Conservatori en Roma.

A xerra presenta unha decoración complexa en dous frisos principales, no colo e na panza, e duas bandas mais estreitas na que estan representadas unha lebre correndo con un can e na outra seis cabezas de animais con trenzas separadas por trapecios. Completa o programa decorativo unha serpe en vertical na asa.

No friso do colo aparece unha figura masculina espida co pelo largo, que conduce unha cabra suxeita por unha atadura no seu pescozo, un par de páxaros seguidos por un home e unha muller, a representacion de unha nave en vertical e un segunda cabra.

No friso da panza, duas agrupacións de figuras que separo atendendo a unha liña vertical que parece reprersentar un interior no que hai unha figura femenina vestida e duas figuras que ben poideran ser recipientes, e percorrendoa en sentido horario en vista cenital, unha division horizontal na que aperecen duas parellas espidas copulando, seguidas da representación de un laberinto clasico coa inscripcion TRVIA, anque non é de todos aceptada esta lectura. O laberinto aparece superposto o rabo do cabalo de un xinete que porta unha vara e un escudo decorado coa figura de un ánade. Sigue outro xinete tamen con escudo decorado con outra figura aviar, e que comparte grupa con unha figura de aspecto simiesco.

Precédeos un home espido con unha vara de pomo arredondado nas mans, seguido por sete guerreiros armados, cada un con tres lanzas curtas e escudos redondos coa representacion de un xabarín. Diante deles un home con unha especie de cinturon que parece empuxar a unha figura femenina pequena hacia outra figura femenina tamen que parece intercambiar un obxento redondo con outro que lle ofrece a figura masculina. Estas ultimas tres figuras teñen inscripcions das que non fun quen de atopar lecturas convincentes, pois cada autor as interpreta en funcion das teses que sostén.

O friso da parte inferior, amosa unha lebre e un can que se persiguen ininterrumpidamente.

Até aquí a descripción sucinta do repertorio iconografico do xerro. Como se pode observar e bastante complexo, e delo dan fé as diversas e as veces enfrontadas interpretacións que se teñen feito, todas ellas mais ou menos posibilistas, pero tratando de abarcar o repertorio completo.

Sin embargo, o noso pedante de cabeceira, das vinteunha figuras humáns ailla só duas montadas a cavalo e a partires delo montase a sua particular pelicula.

Inventase que o laberinto protexe os cavaleiros que saén do Alén? no retorno do Outro Mundo, obviando que nese Alén estan as duas parellas en plena actividade sexual. Non me é doado imaxinar que pretendan protexerse de voltar a un sitio tan placenteiro. Acto seguido manifesta que o laberinto e o selo da porta de entrada e saída, illando ambos os dous mundos, interpretando así a función dos laberintos nos petróglifos galegos e atlánticos. Asombrosa deducción, sin dubida, e que completa con un comentario na misma publicación, que non me resisto a publicar:

Levo dandolle voltas e revoltas e non son quen de ver o cabalo que disque arrastra a serpe da Pedra da Moura Encantada, que obviamente non é un laberinto como o que está debuxado no xerro, pero xa nos ten acostumados a sua fallla de rigor na descripción dos motivos, como se ve a continuación onde confunde un mono con un can.

Insire no relato unha lenda de ananos, cabaleiros e un can, o que identifica coa figura que todolos historiadores interpretan como un mono, non hai mais que atender a feitura das extremidades, antropomorfas sen dubida, pois ten pés e mans co polgar debidamente sinalado. Así que trátase de un can-mono moi particular .

Isto sería xa suficiente para amosar o seu rigor cientifico, mais ainda queda o feito de denominar o lugar do achado do dito xerro, pois fala de Tagliatella, cando en realidade é Tragliatella, pero en fin, como el mismo adoita a dicir para que sepamos da sua erudición: 

Indulgentia temporum